Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Jaisso(-di-fueio-de-lin)
Lathyrus linifolius
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Gesse à feuilles de lin.
Descripcioun :Aquesto jaisso, raro au couchant, trachis dins li blachiero, faio, sapino e pinedo de pin-gavot. Li fueio an de 2 à 4 paréu de fueioun e soun acabado pèr un bènc. La cambo es alado e la souco tuberisado. Li flour formon uno grapo de 2 à 6 flour, roso-vióuleto e pièi bluio. Li dóusso, de 3 à 5 cm, soun negro un cop maduro e caupon de 4 à 14 grano.
Usanço :Èi couneigudo desempièi l'age-mejan pèr coupa la fam (2 flour).
Port : Erbo
Taio : 15 à 50 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irregulièro
Ø (o loungour) flour : 10 à 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Blachiero
- Faio
- Pinedo
- Sapiniero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuropo-Cèntre
Ref. sc. : Lathyrus linifolius (Reichard) Bässler, 1971